Καλή Σαρακοστή

Καθαρά Δευτέρα σήμερα, απομένουν 48 μέρες μέχρι το Πάσχα.
Αργία για τα σχολεία, τα παιδιά πετούν χαρταετούς γεμίζοντας τον ουρανό με σχήματα και χρώματα. Το παλιό μας αναγνωστικό μάλιστα αυτό το έθιμο διάλεξε για να μας μάθει να γράφουμε και να διαβάζουμε σωστά τη δίφθογγο -άι.

Από το Αλφαβητάριο της Α΄ Δημοτικού

Ανάμεσα σε πολλά και υπέροχα κείμενα για τους χαρταετούς διάλεξα εκείνο του Εμπειρίκου:

Ανδρέας Εμπειρίκος Οι Χαρταετοί

Σε ωρισμένους τόπους ονομάζουν τα χέρια χέρες. Στα Ακροκεραύνια πετούν γυπαετοί. Στις πανωσιές σουρώνει η θάλασσα και αναγαλλιάζει. Στις ανοικτές πλατείες τα παιδιά πετούν τον Μάρτη χρωματιστούς αετούς από χαρτί.
            Κόκκινοι, πράσινοι, κίτρινοι και κάποτε γαλάζιοι, οι χάρτινοι αετοί λυσίκομοι και με μακριές ουρές, πετούν επάνω από την πόλι, όπως επάνω από την φτέρη των υψηλών βουνών οι αετοί.
            Εκστατικά υψώνουν τα παιδιά τα χέρια. Δείχνουν τους χάρτινους κομήτες με τις μακρυές ουρές. Ουράνιοι δράκοι πιο ψηλά τα αεροπλάνα, βροντούν και γράφουν στο στερέωμα με άσπρους καπνούς τις λέξεις:
ΚΑΛΑ ΛΕΟΝΑ ΝΟΛΑ ΠΥ.
            Είναι η ώρα κάτασπρη· η έκστασις γαλάζια. Η πόλις αχνίζει από ηδονή. Κουνούν τις χέρες τα παιδιά και, ακόμα, από τα στόματά των πηδούν σαν πίδακες οι λέξεις:
ΚΑΛΑ ΛΕΟΝΑ ΝΟΛΑ ΠΥ.

Στο τραπέζι της μέρας αυτής λιτό και νηστίσιμο το μενού, αλλά και εορταστικό: λαγάνα, ελιές, ταραμάς, χαλβάς...

Το τραπέζι της Καθαρής Δευτέρας, Σπύρος Βασιλείου, 1950.

Μετράμε αντίστροφα λοιπόν τις 48 μέρες ως το Πάσχα, φροντίζοντας να αξιοποιήσουμε την κάθε μέρα με διάβασμα και επαναλήψεις. Καλή Σαρακοστή σε όλους και όλες!

«Stay hungry. Stay foolish».

Με το κείμενο αυτό δουλέψαμε την προηγούμενη βδομάδα στην Β λυκείου. Αφιερώσαμε ένα δίωρο στην επεξεργασία ολόκληρης της ομιλίας (και των τριών ιστοριών). Στην σημερινή ανάρτηση περιορίζομαι σε μια ενδεικτική παρουσίαση της δουλειάς μας στην πρώτη ιστορία. 

«Μείνε πεινασμένος. Κάνε την τρέλα σου»

Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου 2011

ΣΤΙΣ 24 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ φέτος, 2011, ο αμερικανός επιχειρηματίας Στιβ Τζομπς, 56 ετών, συνιδρυτής, πρώην πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Apple, υπέβαλε την παραίτησή του, δηλώνοντας ότι δεν μπορεί πλέον (υπονοώντας σοβαρά προβλήματα υγείας) να ανταποκριθεί στα καθήκοντά του.

Ο Στιβ Τζομπς πριν από λίγες μέρες υπέβαλε την παραίτησή του «κουρασμένος και αδύναμος» από την αρρώστιά του. Στις 12 Ιουνίου του 2005, ο Τζομπς είχε κάνει μια συγκλονιστική ομιλία κατά την τελετή αποφοίτησης στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ. Κατά τη διάρκειά της, οι περισσότεροι απόφοιτοι έκλαιγαν συνεχώς. Στο τέλος, το χειροκρότημα δεν θα σταματούσε εάν δεν εκλιπαρούσε ο ίδιος τους φοιτητές, τους καθηγητές, τους συγγενείς και φίλους, «please stop, before Ι start». Η ομιλία εκείνη «κυκλοφόρησε» στο Ιντερνετ και έχει διαβαστεί από εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Τη μεταφράσαμε, και τη δημοσιεύουμε ολόκληρη σήμερα, στο «Ανθρώπων Εργα και Ημέρες».

Είναι τιμή μου που είμαι μαζί σας σήμερα στην τελετή αποφοίτησής σας από ένα από τα καλύτερα πανεπιστήμια στον κόσμο. Για να σας πω και την αλήθεια, αυτό είναι το πλησιέστερο που έχω φτάσει ποτέ σε τελετή αποφοίτησης. Σήμερα, θέλω να σας πω τρεις ιστορίες από τη ζωή μου. Αυτό, όλο κι όλο. Τίποτα σπουδαίο. Απλώς τρεις ιστορίες.

1Η πρώτη έχει να κάνει με το πώς να ενώνεις σημεία.

Εγώ εγκατέλειψα τις σπουδές μου στο Κολέγιο Reed τους πρώτους 6 μήνες, αλλά παρέμεινα εκεί ως drop-in (σ.σ.: που είναι ο φοιτητής ο οποίος αντί για 4 χρόνια, επιλέγει να σπουδάσει μόνο για 2 χρόνια στο πανεπιστήμιο) για άλλους 18 μήνες, οπότε και τα παράτησα οριστικά. Γιατί το έκανα αυτό, λοιπόν;

Ολα άρχισαν προτού καν γεννηθώ. Η βιολογική μου μητέρα ήταν πολύ νέα, ανύπαντρη φοιτήτρια, και αποφάσισε να με δώσει για υιοθεσία. Πίστευε πολύ βαθιά ότι θα έπρεπε να υιοθετηθώ από απόφοιτους πανεπιστημίου, από μορφωμένους ανθρώπους δηλαδή, και έτσι όλα είχαν κανονιστεί ώστε μόλις γεννιόμουν να με υιοθετούσαν ένας δικηγόρος και η γυναίκα του. Μόνο που, μόλις βγήκα από τη κοιλιά της μητέρας μου, οι δύο αυτοί άνθρωποι αποφάσισαν την τελευταία στιγμή ότι ήθελαν κορίτσι. Ετσι, λοιπόν, οι σημερινοί μου γονείς, οι οποίοι ήσαν σε λίστα αναμονής τότε, έλαβαν ένα τηλεφώνημα στη μέση της νύχτας και άκουσαν κάποιον να τους λέει: «Εχουμε, αναπάντεχα, ένα νεογέννητο αγόρι. Το θέλετε;». Και είπαν: «Βεβαίως».

Η βιολογική μου μητέρα ανακάλυψε αργότερα ότι η θετή μου μητέρα ποτέ δεν είχε αποφοιτήσει από κανένα πανεπιστήμιο, και ότι ο θετός μου πατέρας δεν είχε αποφοιτήσει καν από γυμνάσιο. Ετσι, αρνήθηκε να υπογράψει τα έγγραφα στα οποία χρειαζόταν η συμφωνία της ώστε να οριστικοποιηθεί η υιοθεσία μου. Υποχώρησε, όμως, λίγους μήνες αργότερα, όταν οι θετοί μου γονείς υποσχέθηκαν ότι κάποια μέρα θα με έστελναν σε πανεπιστήμιο. Να μορφωθώ.

Πράγματι, 17 χρόνια μετά, πήγα για σπουδές σε πανεπιστήμιο. Αλλά πολύ αφελώς, επέλεξα ένα πανεπιστήμιο το οποίο ήταν σχεδόν όσο ακριβό είναι και το Στάνφορντ, και έτσι όλες οι οικονομίες των σκληρά εργαζομένων γονιών μου ξοδεύονταν για τα δίδακτρά μου. Επειτα από 6 μήνες, όμως, δεν είχα ειλικρινή απάντηση στο ερώτημα εάν άξιζε τον κόπο οι γονείς μου να ξοδεύουν τόσα χρήματα για να σπουδάζω εγώ. Δεν έβλεπα να είχε αξία αυτή η επένδυσή τους.

Δεν είχα ιδέα τι ήθελα να κάνω στη ζωή μου. Και δεν είχα ιδέα εάν η πανεπιστημιακή ζωή θα με βοηθούσε να βρω την απάντηση. Κι όμως, ήμουν εκεί, και σπούδαζα, ξοδεύοντας όλα τα χρήματα που οι γονείς μου είχαν εξοικονομήσει ολόκληρη ζωή.

Ετσι, λοιπόν, πήρα μια μέρα την απόφαση να εγκαταλείψω τις σπουδές, πιστεύοντας ειλικρινά ότι όλα θα τακτοποιηθούν και ότι θα βρω τελικά το δρόμο μου. Ηταν σχεδόν τρομακτικό, τότε, αυτό που έκανα, αλλά καθώς κοιτάζω πίσω τώρα, νομίζω πως ήταν μία από τις καλύτερες αποφάσεις που πήρα ποτέ. Τη στιγμή που εγκατέλειψα το κανονικό πρόγραμμα σπουδών, σταμάτησα να παρακολουθώ τα υποχρεωτικά μαθήματα που δεν με ενδιέφεραν και άρχισα να πηγαίνω σ' εκείνα που μου φαίνονταν πιο ενδιαφέροντα. Κατ' επιλογήν.

Δεν ήταν όλα ωραία, εύκολα και ρομαντικά τότε. Δεν είχα δικό μου δωμάτιο στη φοιτητική εστία, κοιμόμουν στο πάτωμα των δωματίων μερικών φίλων μου, πήγαινα σε σουπερμάρκετ και τους επέστρεφα γυάλινες μπουκάλες Κόκα Κόλα και έπαιρνα 5 σεντς τη μία και αγόραζα κάτι να φάω, και περπατούσα 7 μίλια από τη μία άκρη της πόλης στην άλλη κάθε Κυριακή βράδυ για να πάρω δωρεάν ένα πιάτο καλό φαγητό που μοίραζαν σε κάποιο ναό των Χάρε Κρίσνα. Κι όμως, τα λάτρευα όλ' αυτά. Και όσα πράγματα ανακάλυψα τυχαία, ακολουθώντας την περιέργεια και τη διαίσθησή μου, αργότερα αποδείχτηκαν ανεκτίμητα. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα:

Το Κολέγιο Reed, εκείνον τον καιρό, διέθετε την πιο καλή σχολή καλλιγραφίας σε όλη τη χώρα. Σε όλη τη πανεπιστημιούπολη, κάθε αφίσα, κάθε ταμπέλα σε κάθε ντουλάπα ή συρτάρι καθηγητή, λέκτορα ή φοιτητή ήταν γραμμένη στο χέρι με την πιο όμορφη καλλιγραφία. Εγώ, επειδή είχα παραιτηθεί από το κανονικό πρόγραμμα σπουδών και έτσι δεν ήμουν αναγκασμένος να παρακολουθώ τα υποχρεωτικά μαθήματα, αποφάσισα να πάρω το μάθημα της καλλιγραφίας και να μάθω και εγώ να γράφω έτσι ωραία.

Εμαθα, λοιπόν, για τις γραμματοσειρές serif και san serif, έμαθα να τροποποιώ το διάστημα μεταξύ διαφόρων συνδυασμών γραμμάτων και έμαθα τι είναι εκείνο που κάνει τη σπουδαία τυπογραφία πραγματικά σπουδαία. Ηταν υπέροχο, ήταν ιστορικό, ήταν καλλιτεχνικά διακριτικό με τρόπο που καμιά επιστήμη δεν μπορεί να συλλάβει, και εγώ το έβρισκα τόσο, μα τόσο συναρπαστικό.

Τίποτα απ' όλα αυτά δεν είχαν βέβαια καμία ελπίδα πρακτικής εφαρμογής στη ζωή μου. Αλλά δέκα χρόνια αργότερα, όταν σχεδιάζαμε τον πρώτο υπολογιστή Macintosh, όλα όσα έμαθα στο μάθημα της καλλιγραφίας μού ξανάρθαν πάλι. Και τα ενσωματώσαμε όλα στο Mac. Ηταν το πρώτο κομπιούτερ με πραγματικά υπέροχη τυπογραφία. Ετσι, εάν δεν είχα παρατήσει εκείνον τον κύκλο υποχρεωτικών μαθημάτων στο πρώτο έτος του πανεπιστημίου, το Mac δεν θα είχε ποτέ ούτε τις πολλαπλές γραμματοσειρές ούτε και τα fonts με αναλογικά διαστήματα. Και μιας και τα Windows απλώς αντέγραψαν το Mac, είναι πολύ πιθανό, σήμερα που σας μιλάω, κανένα PC να μην είχε αυτές τις εφαρμογές. Εάν δεν είχα παρατήσει τότε τα υποχρεωτικά μαθήματα, δεν θα πήγαινα ποτέ σ' αυτές τις τάξεις καλλιγραφίας και οι προσωπικοί υπολογιστές μπορεί να μην είχαν την υπέροχη τυπογραφία που έχουν σήμερα.

Βεβαίως, ήταν αδύνατον να δω τόσο πολύ μακριά όταν σπούδαζα τότε στο πανεπιστήμιο και να συνδέσω τα σημεία. Αλλά δέκα χρόνια μετά, κοιτώντας πίσω, ήταν πλέον πολύ σαφές. Πάλι, δεν μπορείς να συνδέσεις τα σημεία κοιτώντας εμπρός. Μπορείς να το κάνεις μόνο εάν κοιτάξεις πίσω εκ των υστέρων. Ετσι, πρέπει να έχεις εμπιστοσύνη ότι τα σημεία αυτά (ή, τα σημάδια, αν θέλετε), με κάποιον τρόπο, στο μέλλον θα ενωθούν. Πρέπει σε κάτι να έχεις πίστη. Στη διαίσθησή σου, στη μοίρα σου, στη ζωή, στο κάρμα, σε οτιδήποτε. Αυτή η προσέγγιση δεν με πρόδωσε ποτέ, και έχει κάνει όλη τη διαφορά στη ζωή μου.

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ mich@enet.gr, www.filoftero.blogspot.com ΥΓ.: Το πρωτότυπο κείμενο στα αγγλικά, υπάρχει στην ακόλουθη ηλεκτρονική διεύθυνση: http://news. stanford.edu/news/2005/june15/jobs-061505.html

Ερωτήσεις

1. Ο Στιβ Τζομπς:

Α) είναι απόφοιτος του πανεπιστημίου του Στάνφορντ

Β) είναι απόφοιτος του Reed

Γ) δεν είναι απόφοιτος πανεπιστημίου

2. Ο Τζομπς, σύμφωνα με την επιθυμία της βιολογικής του μητέρας:

Α) υιοθετήθηκε από γονείς επιστήμονες

Β) υιοθετήθηκε από γονείς μέσης/κατώτερης μόρφωσης

Γ) από κανέναν από τους παραπάνω

3.  Ο Στιβ Τζομπς αποφάσισε να εγκαταλείψει τις σπουδές του:

Α) επειδή ήταν αφελής

Β) επειδή οι γονείς του το ζήτησαν

Γ) επειδή το κόστος των σπουδών του ήταν πολύ μεγάλο

4.   Στο διάστημα που φοιτούσε ως drop-in

Α) η ζωή του ήταν ρομαντική

Β) έπινε Κόκα Κόλα, που την αγόραζε 5 σεντς τη μία

Γ) ήταν δυστυχισμένος, γιατί η ζωή του ήταν δύσκολη

Δ) του άρεσε η ζωή του με όλες της τις δυσκολίες

5.  Στην πανεπιστημιούπολη

Α) εντυπωσιάστηκε από τις αφίσες στους δρόμους

Β) έγραφε τις ταμπέλες με τα ονόματα των καθηγητών για τα ντουλάπια και τα συρτάρια τους

Γ) παρακολούθησε τη σχολή καλλιγραφίας στο Κολέγιο Reed

6. Στο σχεδιασμό του πρώτου υπολογιστή Macintosh

Α) αντέγραψε τα Windows

Β) ενσωμάτωσε στο Mac τις γνώσεις που απέκτησε  στο μάθημα της καλλιγραφίας

Γ) τα PC δεν διαθέτουν σήμερα καλλιγραφικές γραμματοσειρές

7. Στην πρώτη αυτή ιστορία ο Τζομπς έδωσε τον τίτλο: πώς να ενώνεις σημεία

Α) ποια γεγονότα της ζωής του ή ποιες δικές του αποφάσεις ονομάζει «σημεία»;

Β) Πώς ενώνονται τα σημεία;

Γ) Σε ποιο συμπέρασμα τον οδηγεί η ένωση των σημείων;

Δ) Θα χαρακτηρίζατε το συμπέρασμα α. Αισιόδοξο, β. Απαισιόδοξο

8. Γιατί διάλεξε να πει αυτή την ιστορία στους φοιτητές την ημέρα της αποφοίτησής τους;

9. Τι απήχηση είχε η ομιλία του Τζομπς  στο ακροατήριο του Στάνφορντ;

10. Ποιες σκέψεις  και συναισθήματα προκάλεσε σε σένα η ιστορία αυτή;

Να τα παρουσιάσεις σε ένα μικρό κείμενο (± 200 λέξεις). Το κείμενο αυτό το γράφεις, για να το στείλεις με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ως απάντηση σε έναν φίλο σου:  στο τελευταίο του mail σου έγραφε για οικογενειακά και οικονομικά προβλήματα και σου φάνηκε πολύ απαισιόδοξος και απογοητευμένος.   

άμεση κατάργηση

της επιλογής του 50% των θεμάτων των προαγωγικών εξετάσεων της Α και Β λυκείου ανήγγειλε μόλις ο πρωθυπουργός στις προγραμματικές δηλώσεις στην Βουλή. 

Με μεγάλη χαρά ακούσαμε ότι το σύνολο των θεμάτων στις εξετάσεις θα επιλέγεται από τους καθηγητές που δίδαξαν το μάθημα. Ιδιαίτερα για τα μη προνομιούχα σχολεία, όπως το δικό μας, αυτά ήταν πραγματικά καλά νέα. 

Εκπαιδευτικοί και μαθητές συνεχίζουμε τη δουλειά μας με προσήλωση και αφοσίωση, απαλλαγμένοι από την επίπλαστη ανάγκη των φροντιστηρίων και τις τέσσερις πανελλαδικές εξετάσεις.