Τετάρτη 25 Μαρτίου 2015

Χρόνια πολλά Ευαγγελισμός σήμερα,

ημέρα δηλαδή που γιορτάζεται η χαρμόσυνη αναγγελία της ενανθρώπισης του Θεού, (αγγ. Annunciation). Η σκηνή περιγράφεται στο Ευαγγέλιο (Κατά Λουκάν Α, 26-38):

26 Εν δε τώ μηνί τώ έκτω απεστάλη ο άγγελος Γαβριήλ από τού Θεού εις πόλιν της Γαλιλαίας, ή όνομα Ναζαρέτ
27 προς παρθένον μεμνηστευμένην ανδρί, ώ όνομα Ιωσήφ, εξ οίκου Δαυίδ, και το όνομα της παρθένου Μαριάμ.
28 και εισελθών ο άγγελος προς αυτήν είπε Χαίρε, κεχαριτωμένη ο Κύριος μετά σού ευλογημένη σύ εν γυναιξίν.
29 η δε ιδούσα διεταράχθη επί τώ λόγω αυτού, και διελογίζετο ποταπός είη ο ασπασμός ούτος.
30 και είπεν ο άγγελος αυτή Μή φοβού, Μαριάμ εύρες γάρ χάριν παρά τώ Θεώ.
31 και ιδού συλλήψη εν γαστρί και τέξη υιόν, και καλέσεις το όνομα αυτού Ιησούν.
 32 ούτος έσται μέγας και υιός υψίστου κληθήσεται, και δώσει αυτώ Κύριος ο Θεός τον θρόνον Δαυίδ τού πατρός αυτού,
33 και βασιλεύσει επί τον οίκον Ιακώβ εις τους αιώνας, και της βασιλείας αυτού ουκ έσται τέλος.
34 είπε δε Μαριάμ προς τον άγγελον Πώς έσται μοι τούτο, επεί άνδρα ου γινώσκω;
35 και αποκριθείς ο άγγελος είπεν αυτή Πνεύμα άγιον επελεύσεται επί σε και δύναμις υψίστου επισκιάσει σοι διό και το γεννώμενον άγιον κληθήσεται υιός Θεού.
36 και ιδού Ελισάβετ η συγγενής σου και αυτή συνεληφυία υιόν εν γήρει αυτής, και ούτος μην έκτος εστίν αυτή τή καλουμένη στείρα
37 ότι ουκ αδυνατήσει παρά τώ Θεώ πάν ρήμα.
38 είπεν δε Μαριάμ Ιδού η δούλη Κυρίου γένοιτό μοι κατά το ρήμά σου. και απήλθεν απ' αυτής ο άγγελος.
Ασκησούλα: ο ευαγγελιστής παρουσιάζει το γεγονός χρησιμοποιώντας και τους τρεις αφηγηματικούς τρόπους: αφήγηση, περιγραφή, διάλογο. Να γράψετε δίπλα στον αριθμό κάθε χωρίου ποιος από τους τρεις χρησιμοποιείται. (σε αρκετά χωρία υπάρχουν περισσότεροι από ένας αφηγηματικοί τρόποι). 

Η περικοπή του Ευαγγελίου επηρέασε σημαντικά την χριστιανική τέχνη, βυζαντινή και δυτική. Η σκηνή του Ευαγγελισμού έγινε από τα πιο αγαπητά θέματα της εικονογραφίας και απεικονίσεις της έδωσαν οι μεγαλύτεροι ζωγράφοι. Όλοι απέδωσαν την στιγμή που στην υμνολογία συμπυκνώνεται στην φράση:  Ἄγγελος πρωτοστάτης οὐρανόθεν ἐπέμφθη εἰπεῖν τῇ Θεοτόκῳ τὸ Χαῖρε· (με την ευκαιρία, τι είναι το απαρέμφατο εἰπεῖν συντακτικά;)  

Ο Ευαγγελισμός (Α. Rublev c. 1410)

Ο Ευαγγελισμός (Φρα Αντζέλικο 1433-34)

Ο Ευαγγελισμός (Καραβάτζιο 1608)

Ευαγγελισμός (Ελ Γκρέκο 1600)

Ο Ευαγγελισμός (Γκόγια 1785)
Η θέση που απεικονίζεται στους δυο τελευταίους πίνακες  ο αρχάγγελος Γαβριήλ, είναι αρκετά σπάνια. Η σύνθεση της σκηνής παρουσιάζει σχεδόν πάντα τον άγγελο αριστερά και την Μαρία δεξιά. Χρόνια πολλά σε όλους και όλες. Και του χρόνου με υγεία!!

Παρασκευή 20 Μαρτίου 2015

ένα ποίημα για τον Βαγγέλη. Περί ενδοσχολικής βίας ΙΙΙ

Με έναν κατακλυστικό και απόλυτα συγκινητικό τρόπο εξακολουθούν να έρχονται τα κείμενα από τα παιδιά μου. Κείμενα που καταγράφουν τον αντίκτυπο του δράματος του Βαγγέλη στην ψυχή τους. Το σχόλιό τους στην σκληρότητα και την βία με τρυφερή, ωστόσο, και ευαίσθητη ματιά.
Σήμερα η Ελισάβετ τελειόφοιτη της θεωρητικής μου έδωσε δειλά το δικό της κείμενο. Ένα ποίημα με τίτλο Τα χέρια.
Τα χέρια
Από κάτω μου απλώνεται 
απύθμενη άβυσσος
Παγωμένη κι αφιλόξενη,
μια οσμή αναδίδει:
θειάφι.
Ψηλά ένα φως ζεστό, γλυκό
βλέπω να τρεμοπαίζει:
η σωτηρία.
Κι εγώ αιωρούμαι στο 
μεταξύ.
Δυο χέρια με κρατούν
Αδιαφορία και Μίσος
το όνομά τους.

Προσμένω να με ανεβάσουν
στο φως που μετά βίας αχνοφέγγει
στο στόμιο του βάραθρου.
Αλλά μετέωρος παραμένω
μεταξύ φωτός και σκότους.

Τα δυο χέρια μόνο γνωρίζω
στο βασανιστικό αυτό
μεταξύ.
Το ένα σκληρό και τραχύ
σαν τανάλια με σφίγγει.
Πονάω.
Το άλλο κρύο και απαλό
σαν πάγος
ή σαν τοίχος κρύος 
και κουφός.
Κρυώνω.
Χειροπέδες και τα δύο
αιχμάλωτο με κρατούν
στο μεταξύ.

Βλέπω κι άλλα χέρια να 
απλώνονται προς το μέρος μου,
περιστασιακά και στιγμιαία.
Εύκολο να τα πιάσω
μα φοβάμαι.
Είναι άραγε 
το ζεστό χέρι που αναζητώ
ή μια νέα φυλακή;
Θα με ανεβάσει
ή πιο βαθιά
στην άβυσσο θα με ρίξει;

Πονάω και κρυώνω.
Και ξάφνου,
η ψύχρα της αβύσσου
δροσερό αεράκι θυμίζει
που με αναζωογονεί.
Και οι αναθυμιάσεις
τριαντάφυλλο και κρίνο.
Έλα, μου ψιθυρίζει.
Δεν υπάρχουν χέρια εδώ.

Η λαβή χαλαρώνει
η δική μου ή των χεριών;
Άγνωστο
Και πέφτω
όχι στο χαμό
μα στην ελευθερία
της λήθης
γαλήνιος γλιστρώ.

Ανάσκελα
τα χέρια που απλώνονται
κοιτώ-
δεκάδες τώρα
να μ' αναζητούν.
Δεν τα φτάνω πια.
Τώρα πολύ μακριά
κι ασήμαντα.
Τώρα για μένα
η άβυσσος το σπίτι μου
και γι αυτούς
η δική τους φυλακή.

Ελισάβετ Κ.

    

Πέμπτη 19 Μαρτίου 2015

16 χαϊκού για τον Βαγγέλη

Το χαϊκού είναι μια παραδοσιακή ποιητική φόρμα της Ιαπωνίας, μια στιχουργική μορφή που αποτελείται από 17 συλλαβές, μοιρασμένες σε τρεις στίχους των 5 -7- 5 συλλαβών αντίστοιχα. Πρόκειται για την πιο σύντομη μορφή ποίησης που, λόγω των ορίων της μορφής, υποχρεώνει στην μέγιστη αφαίρεση, οδηγώντας και την έκφραση σε λιτότητα και το νόημα σε συμπύκνωση.
Στην Ελλάδα εισηγητής των χαϊκού θεωρείται ο Γιώργος Σεφέρης (Δεκαέξι Χαϊκού, Τετράδιο Γυμνασμάτων). Ενδεικτικά καταχωρίζεται εδώ το πρώτο:
Άδειες καρέκλες
τ’αγάλματα γύρισαν
στ’άλλο μουσείο.  

Με την αυστηρή ποιητική φόρμα των χαϊκού εκφράστηκαν οι μαθητές του Α3 του λυκείου μας για την ενδοσχολική βία και τις τραγικές συνέπειές της:
Κορίτσι στο δάσος (Vincent Van Gogh 1882)
Ι. Βροχερή μέρα
μια γραμμή στο χέρι
σβήνει τα πάντα.
Νίνα Ν.

ΙΙ. Στους διαδρόμους
ξεχνώντας την ελπίδα
βρίσκει το κλειδί.
Άγγελος Μ.
Σταροχώραφο με κοράκια  (Vincent Van Gogh 1890)
ΙΙΙ. Αγέλη λύκων
η ζωή σου παιδί μου
ντροπή σε όλους.
Φωτεινή Μ.

ΙV. Κρύα η βροχή
ολομόναχος εκεί
χωρίς κανέναν.
Μπενίτα Ν.


V. Στόμα ανοιχτό
και όμως δεν μπορεί να
πει βοήθεια.
Μπενίτα Ν.
Η κραυγή (Edvard Munch 1893)
VI. Ούτε σημάδι
ούτε κραυγή στη φωνή
που ουρλιάζει.
Γλυκερία Π.

VII. Λύκοι κυνηγούν
ελάφι αδύναμο
και το σκοτώνουν.
Ιωάννα Π.

VIII. Σαν περιστέρι
πέταξες στον ουρανό
και ησύχασες.
Ιωάννα Μ.

IX. Φυλακισμένος
ένιωθε στον κόσμο μας
και δραπέτευσε.
Ιωάννα Π.
Evening. Melancholy I. ( Edvard Munch 1896) 
Χ. Η μοναξιά
τον πήρε από τον κόσμο
αυτό τον άδειο.
Δέσποινα Π.

ΧΙ. Διέταξε ο
θεός να έρθει πίσω
ο άγγελός του.
Ιουλία Π.

ΧΙΙ. Ενός ανθρώπου
η άδικη θυσία
θα μας ξυπνήσει.
Λευτέρης Ν.

Η Αθηνά έγραψε ένα μεγαλύτερο ποίημα, πάντα βέβαια με τον τρόπο των χαϊκού:
Το κλέψανε το 
      αθώο το σπουργίτi
      πάει στο καλό

     Φοβήθηκε η 
     πονεμένη σου ψυχή
     παραδόθηκε 

     Κάποιος έκανε
    το Θεό και τη ψυχή 
    σου την επήρε 

     Μόνο μια στιγμή
     χρειάστηκε να σβήσει
    ένα όνειρο.

Αθηνά Μ.

Περισσότερα για τα χαϊκού βλ. http://digitalschool.minedu.gov.gr/

Βλ. επίσης:https://blogystera.wordpress.com/haiku/

Τρίτη 17 Μαρτίου 2015

Ενδοσχολική βία, η περίπτωση του Βαγγέλη

Τα συναισθήματα που κατακλύζουν τις μέρες αυτές κάθε άνθρωπο στην χώρα μας βρίσκουν την πιο αληθινή γι αυτό και πιο συγκλονιστική τους έκφραση στα παιδιά, τους μαθητές μας. Η 15χρονη Γλυκερία Π., μαθήτρια της Α' λυκείου μας αφήνει να δούμε το αποτύπωμα που αφήνει στην εφηβική ψυχή το τραγικό γεγονός. Χωρίς άλλα σχόλια ιδού το 4σέλιδο κείμενό της:

κάντε κλικ στην εικόνα για μεγέθυνση
     
  




Δεν μπορώ να μην επισημάνω τον αισιόδοξο τρόπο που κλείνει το κείμενό της η Γλυκερία:
Κατάλαβα πως όταν φοβάσαι ένα πράγμα,
θες λιοντάρι είναι αυτό;
θες άνθρωπος;
θες φάντασμα;
να πέφτεις επάνω του με τα μούτρα και θα δεις να φεύγει ευθύς από πάνω σου ο φόβος. Ν. Καζαντζάκης

Κυριακή 15 Μαρτίου 2015

15 Μαρτίου: ἡμέρα Μαρτίου μηνὸς, ἣν Εἰδοὺς Ῥωμαῖοι καλοῦσι

Ειδοί ονομαζόταν από τους Ρωμαίους η 13η του μηνός στους μήνες που είχαν 30 ημέρες και η 15η τους υπόλοιπους μήνες. Η 15η Μαρτίου λοιπόν ήταν στο ρωμαϊκό ημερολόγιο αι Ειδοί του Μαρτίου, Η ημερομηνία αυτή καθιερώθηκε ως δυσοίωνη μετά τη δολοφονία του Καίσαρα στις 15 Μαρτίου το 44 π.Χ.
O θάνατος του Καίσαρα (Carl Theodor von Piloty 1865)
Ο Πλούταρχος (Καίσαρ 63κε) αφηγείται:

ΚΕΙΜΕΝΟ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
[63.3] ἔστι δὲ καὶ ταῦτα πολλῶν ἀκοῦσαι διεξιόντων, ὥς τις αὐτῷ μάντις ἡμέρᾳ Μαρτίου μηνὸς, ἣν Εἰδοὺς Ῥωμαῖοι καλοῦσι, προείποι μέγαν φυλάττεσθαι κίνδυνον
ἐλθούσης δὲ τῆς ἡμέρας προϊὼν ὁ Καῖσαρ εἰς τὴν σύγκλητον ἀσπασάμενος προσπαίξειε τῷ μάντει φάμενος ‘αἱ μὲν δὴ Μάρτιαι Εἰδοὶ πάρεισιν’ ὁ δὲ ἡσυχῇ πρὸς αὐτόν εἴποι ‘ναί πάρεισιν, ἀλλ᾽ ’ οὐ παρεληλύθασι.’

Αλλά και τούτα έγιναν, τα οποία πολλοί αναφέρουν πως τ' άκουσαν, ότι δηλαδή ένας µάντης τον προειδοποίησε να φυλάγεται από µεγάλο κίνδυνο την ηµέρα του µηνός Μαρτίου, την οποία οι Ρωµαίοι ονοµάζουν Ειδούς.
Κι όταν έφτασε η µέρα, ο Καίσαρ πηγαίνοντας στη σύγκλητο χαιρέτησε τον µάντη και του είπε ειρωνικά: «Ήλθαν οι Ειδοί του Μαρτίου», κι εκείνος του είπε ήσυχα: «Ναι, ήλθαν, αλλά δεν πέρασαν».



Κακώς όμως βιάστηκε ο Καίσαρ να ειρωνευτεί, γιατί τα γεγονότα δικαίωσαν τον μάντη:
ΚΕΙΜΕΝΟ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
[66] εἰσιόντος δὲ Καίσαρος ἡ βουλὴ μὲν ὑπεξανέστη θεραπεύουσα, τῶν δὲ περὶ Βροῦτον οἱ μὲν ἐξόπισθεν τὸν δίφρον αὐτοῦ περιέστησαν,

οἱ δὲ ἀπήντησαν, ὡς δὴ Τιλλίῳ Κίμβρῳ περὶ ἀδελφοῦ φυγάδος ἐντυχάνοντι συνδεησόμενοι, καὶ συνεδέοντο μέχρι τοῦ δίφρου παρακολουθοῦντες.

ὡς δὲ καθίσας διεκρούετο τὰς δεήσεις καὶ προσκειμένων βιαιότερον ἠγανάκτει πρὸς ἕκαστον, ὁ μὲν Τίλλιος τὴν τήβεννον αὐτοῦ ταῖς χερσὶν ἀμφοτέραις συλλαβὼν ἀπὸ τοῦ τραχήλου κατῆγεν ὅπερ ἦν σύνθημα τῆς ἐπιχειρήσεως,

πρῶτος δὲ Κάσκας ξίφει παίει παρὰ τὸν αὐχένα πληγὴν οὐ θανατηφόρον οὐδὲ βαθεῖαν, ἀλλ᾽, ὡς εἰκὸς, ἐν ἀρχῇ τολμήματος μεγάλου ταραχθείς, ὥστε καὶ τὸν Καίσαρα μεταστραφέντα τοῦ ἐγχειριδίου λαβέσθαι καὶ κατασχεῖν.
 ἅμα δέ πως ἐξεφώνησαν ὁ μὲν πληγεὶς Ῥωμαϊστί ‘μιαρώτατε Κάσκα, τί ποιεῖς;’ ὁ δὲ πλήξας Ἑλληνιστὶ πρὸς τὸν ἀδελφόν ‘ἀδελφέ, βοήθει.’

τοιαύτης δὲ τῆς ἀρχῆς γενομένης τοὺς μὲν οὐδὲν συνειδότας ἔκπληξις εἶχε καὶ φρίκη πρὸς τὰ δρώμενα, μήτε φεύγειν μήτε ἀμύνειν, Ἀλλὰ μηδὲ φωνὴν ἐκβάλλειν τολμῶντας,

τῶν δὲ παρεσκευασμένων ἐπὶ τὸν φόνον ἑκάστου γυμνὸν ἀποδείξαντος τὸ ξίφος, ἐν κύκλῳ περιεχόμενος καὶ πρὸς ὅ τι τρέψειε τὴν ὄψιν πληγαῖς ἀπαντῶν καὶ σιδήρῳ φερομένῳ καὶ κατὰ προσώπου καὶ κατ᾽ ὀφθαλμῶν διελαυνόμενος ὥσπερ θηρίον ἐνειλεῖτο ταῖς πάντων χερσίν
ἅπαντας γὰρ ἔδει κατάρξασθαι καὶ γεύσασθαι τοῦ φόνου. διὸ καὶ Βροῦτος αὐτῷ πληγὴν ἐνέβαλε μίαν εἰς τὸν βουβῶνα.
λέγεται δὲ ὑπό τινων ὡς ἄρα πρὸς τοὺς ἄλλους ἀπομαχόμενος καὶ διαφέρων δεῦρο κἀκεῖ τὸ σῶμα καὶ κεκραγώς, ὅτε Βροῦτον εἶδεν ἐσπασμένον τὸ ξίφος, ἐφειλκύσατο κατὰ τῆς κεφαλῆς τὸ ἱμάτιον καὶ παρῆκεν ἑαυτόν,

εἴτε ἀπὸ τύχης εἴθ᾽ ὑπὸ τῶν κτεινόντων ἀπωσθεὶς, πρὸς τὴν βάσιν ἐφ᾽ ἧς ὁ Πομπηΐου βέβηκεν ἀνδριάς.
καὶ πολὺ καθῄμαξεν αὐτὴν ὁ φόνος, ὡς δοκεῖν αὐτὸν ἐφεστάναι τῇ τιμωρίᾳ τοῦ πολεμίου Πομπήϊον ὑπὸ πόδας κεκλιμένου καὶ περισπαίροντος ὑπὸ πλήθους τραυμάτων,
εἴκοσι γὰρ καὶ τρία λαβεῖν λέγεται καὶ πολλοὶ κατετρώθησαν ὑπ᾽ ἀλλήλων, εἰς ἓν ἀπερειδόμενοι σῶμα πληγὰς τοσαύτας
Και µόλις µπήκε ο Καίσαρ, η βουλή σηκώθηκε για να τον τιµήσει, αλλά από τους ανθρώπους του Βρούτου άλλοι στάθηκαν γύρω από το κάθισµα του,
κι άλλοι ήλθαν να τον συναντήσουν, γιατί τάχα ήθελαν να τον παρακαλέσουν µαζί µε τον Τίλλιο Κίµβρο, για τον εξόριστο αδελφό του, και τον παρακαλούσαν ακολουθώντας τον µέχρι το κάθισµα του.
Όταν εκείνος, µόλις κάθισε, αρνήθηκε τις παρακλήσεις καιαγανακτούσε µε τον καθένα, γιατί επέµεναν βίαια, ο Τίλλιος πιάνοντας την τήβεννο του Καίσαρα µε τα δυο χέρια, την έβγαλε από τον λαιµό του. Τούτο ακριβώς ήταν το σύνθηµα της επιχείρησης.
Πρώτος τον χτύπησε ο Κάσσιος µε ξίφος στον λαιµό, όχι θανατηφόρο ή βαθύ χτύπηµα, επειδή, όπως ήταν φυσικό, ταράχτηκε αρχίζοντας ένα µεγάλο τόλµηµα, και ο Καίσαρ αφού γύρισε, έπιασε και κρατούσε το εγχειρίδιο.
Σχεδόν ταυτόχρονα φώναξαν ο χτυπηµένος Ρωµαϊκά: «Βρωµερέ Κάσκα, τι κάνεις;» κι αυτός που τον χτύπησε, Ελληνικά στον αδελφό του: «Αδελφέ, βοήθα».
Και έγινε τέτοια ταραχή, ώστε εκείνοι που δεν ήξεραν τίποτα, τρόµαζαν από την έκπληξη και τη φρίκη τους για τα γεγονότα, χωρίς να φεύγουν ούτε να βοηθούν, αλλά ούτε τολµούσαν να φωνάξουν.
Εκείνοι όµως που ήταν προετοιµασµένοι για τον φόνο, γύµνωσαν καθένας το ξίφος του, έτσι που κυκλωµένος απ' αυτούς, όπου κι αν έστρεφε το βλέµµα του, συναντούσε χτυπήµατα και σίδερο, που τον διαπερνούσαν στο πρόσωπο και στα µάτια και κυλιόταν σαν θηρίο στα χέρια όλων.
Γιατί όλοι έπρεπε να συµµετέχουν και να γευθούν τον φόνο. Γι' αυτό κι ο Βρούτος τον χτύπησε στον βουβώνα.

Και λέγεται από κάποιους ότι, καθώς αντιστεκόταν γυρνώντας εδώ και εκεί το σώµα του και φωνάζοντας, µόλις είδε τον Βρούτο, που τράβηξε το ξίφος, σήκωσε το ιµάτιο στο κεφάλι του κι αφέθηκε,
σπρωγµένος είτε από τους φονιάδες του είτε από την τύχη, στη βάση, πάνω στην οποία ήταν στηµένο το άγαλµα του Ποµπήιου.
Και γέµισε µε πολύ αίµα από τούτο τον φόνο, ώστε φαινόταν σαν να κατηύθυνε ο ίδιος ο Ποµπήιος την τιµωρία του εχθρού του, που είχε γονατίσει στα πόδια του και έτρεµε από το πλήθος των τραυµάτων.
Γιατί λέγεται πως είχε είκοσι τρία χτυπήµατα. Και πολλοί τραυµατίστηκαν µεταξύ τους, καθώς έδιναν τόσα πολλά χτυπήµατα σ' ένα σώµα
ο θάνατος του Καίσαρα (Vincenzo Camuccini 1798) 
Οι Ειδοί του Μάρτη και τα γεγονότα του σημάδεψαν την ημερομηνία αυτή άσκησαν μεγάλη επίδραση στους ανθρώπους όλων των εποχών, γι αυτό και στην τέχνη τους. Ιδιαίτερα  στην λογοτεχνία ενέπνευσαν μεγάλους συγγραφείς και σπουδαία έργα, ενδεικτικά:  Σαίξπηρ, Ιούλιος Καίσαρ, τραγωδία, 1559. George Bernard Shaw, Καίσαρ και Κλεοπάτρα, δράμα, 1893. Θόρτον Ουάιλντερ, Ides of March, (Οι Ειδοί του Μαρτίου) μυθιστόρημα, 1948. 

Στην σημαδιακή ημερομηνία και στους συμβολισμούς της αναφέρεται  ο  Κ.Π.Καβάφης με το ποίημα:
Μάρτιαι Ειδοί
Τα μεγαλεία να φοβάσαι, ω ψυχή.
Και τες φιλοδοξίες σου να υπερνικήσεις
αν δεν μπορείς, με δισταγμό και προφυλάξεις
να τες ακολουθείς. Και όσο εμπροστά προβαίνεις,
τόσο εξεταστική, προσεκτική να είσαι.
 Κι όταν θα φθάσεις στην ακμή σου, Καίσαρ πια·
έτσι περιωνύμου ανθρώπου σχήμα όταν λάβεις,
τότε κυρίως πρόσεξε σα βγεις στον δρόμον έξω,
εξουσιαστής περίβλεπτος με συνοδεία,
αν τύχει και πλησιάσει από τον όχλο
κανένας Αρτεμίδωρος, που φέρνει γράμμα,
και λέγει βιαστικά «Διάβασε αμέσως τούτα,
είναι μεγάλα πράγματα που σ' ενδιαφέρουν»,
μη λείψεις να σταθείς· μη λείψεις ν' αναβάλεις
κάθε ομιλίαν ή δουλειά· μη λείψεις τους διαφόρους
που χαιρετούν και προσκυνούν να τους παραμερίσεις
(τους βλέπεις πιο αργά)· ας περιμένει ακόμη
κ' η Σύγκλητος αυτή, κ' ευθύς να τα γνωρίσεις
τα σοβαρά γραφόμενα του Αρτεμιδώρου. 

Η πιο πρόσφατη, απ όσο γνωρίζω, αναφορά γίνεται το 2011 σε μια αμερικανική ταινία με τον Ράιαν Γκόσλινγκ που σκηνοθετεί (και πρωταγωνιστεί) ο Τζωρτζ Κλούνει, το φιλμ «Αι Ειδοί του Μαρτίου» (The Ides of March - 2011). 
αφίσα της ταινίας με την θρυλική προειδοποίηση: «να φοβάσαι τις ειδούς του Μαρτίου»
Η δολοφονία του Ιούλιου Καίσαρα σηματοδότησε το τέλος της δημοκρατίας στην Ρώμη και την απαρχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και, από την άποψη αυτή, είναι μία μέρα που- ίσως- άλλαξε την πορεία της Ιστορίας. 

Σάββατο 14 Μαρτίου 2015

Για το Φινλανδικό εκπαιδευτικό σύστημα

Οι Θεμελιώδεις Διαφορές του Φινλαδικού και του Ελληνικού Εκπαιδευτικού Συστήματος
Το ότι το Φινλαδικό εκπαιδευτικό σύστημα θεωρείται από τα καλύτερα του κόσμου είναι ευρύτερα γνωστό. Ποια είναι όμως τα συγκριτικά πλεονεκτήματα έναντι των άλλων συστημάτων, και το βασικότερο, ποιες είναι οι θεμελιώδεις διαφορές του έναντι του δικού μας εκπαιδευτικού συστήματος; Συνοπτικά, παρατίθενται ακολούθως, σύμφωνα με την αξιολογική κρίση του συντάκτη, οι βασικότερες διαφορές

·         Η σχολική μονάδα λειτουργεί με αυτονομία και μπορεί να αποφασίζει για τα εκπαιδευτικά προγράμματα που θα εφαρμόζονται με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των μαθητών/τριών.
·         Η αναλογία εκπαιδευτικού-μαθητών/τριών διαμορφώνεται με με βάση τις ιδιαίτερες ανάγκες τους.
·         Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην εφαρμογή προγραμμάτων εκμάθησης κοινωνικών δεξιοτήτων (social skills) και καθημερινότητα και για το λόγο αυτό η διδακτέα ύλη είναι πολύ περιορισμένη αλλά και πιο ουσιαστική.
·         Οι διδακτικές ώρες αρχίζουν από 19 για τις μικρές τάξεις και στο τέλος φθάνουν τις 30 στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα ενώ το σχολικό έτος ξεκινά μέσα Αυγούστου και λήγει αρχές Ιουνίου.
·         Η διεπιστημονική ομάδα του σχολείου, ορίζει και επιλέγει τα εξειδικευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα που θα εφαρμοστούν στους μαθητές και όχι κάποια κεντρική υπηρεσία του Υπουργείου Παιδείας
·         Στόχος του φινλαδικού συστήματος είναι η καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και η συνεργατικότητα. Για το λόγο αυτό, υπάρχουν ενιαίες σχολικές μονάδες καθόλα τα χρόνια φοίτησης των μαθητών και φυσικά ενιαίο πρόγραμμα χωρίς επικαλύψεις για όλη την υποχρεωτική 9ετή φοίτηση.
·         Δεν ανατίθεται μελέτη στο σπίτι καθώς είναι καθιερωμένο το ολοήμερο σχολείο, με στόχο να υφίσταται ελεύθερος χρόνος για άλλες απαραίτητες εξωσχολικές δραστηριότητες που επιθυμούν τα παιδιά.
·         Η αξιοποίηση των ΤΠΕ στην εκπαίδευση είναι πρώτιστο μέλημα και εύλογα γίνεται ευρεία χρήση  των ηλεκτρονικών μέσων διδασκαλίας και της διαθεματικής προσέγγισης της διδασκαλίας.
·         Η υλικοτεχνική υποδομή είναι άρτια με εργονομικές αίθουσες, πλήρως εξοπλισμένα εργαστήρια και πολλές βιβλιοθήκες.
·         Τα προγράμματα φοίτησης για εκπαιδευτικούς είναι πενταετούς διάρκειας με υψηλότατο ακαδημαϊκό επίπεδο και ιδιαίτερα απαιτητικά και διαθεματικά με έμφαση στη παιδαγωγική και διδακτική μεθοδολογία.
·         Παρά το υψηλό επίπεδο σπουδών, υφίσταται συνεχής αξιολόγηση η οποία έχει ως σκοπό την καταγραφή ενδεχόμενων προβλημάτων και τη διαρθρωτική βελτίωσή τους.
·         Οι εκπαιδευτικοί λαμβάνουν ιδιαίτερη εκτίμηση από το κοινωνικό και πολιτικό σύστημα και αντίστοιχα έχουν ιδιαίτερα υψηλό status στην αγορά εργασίας.
·         Μέσα στα σχολεία υπάρχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες  με σκοπό την ψυχολογική και παιδαγωγική υποστήριξη μαθητών-γονέων και εκπαιδευτικών
·         Μεγάλη έμφαση δίνεται στον επαγγελματικό προσανατολισμό των μαθητών ενώ είναι δεδομένη και επιδιωκόμενη η σύνδεση του σχολείου με την αγορά εργασίας.
·         Αποτελεί βασική προτεραιότητα η τήρηση ενός μακροπρόθεσμου και στοχοθετημένου εκπαιδευτικού προγράμματος σύμφωνα με τις ανάγκες της χώρας για την εκάστοτε πολιτική ηγεσία η οποία δεν ανατρέπει αναιτιολόγητα τις υπάρχουσες δομές και αρχές
Συνοψίζοντας θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε πως αυτές οι διαφορές θα μπορούσαν να αποτελέσουν κορμό για οποιαδήποτε εκπαιδευτική μεταρρύθμιση επιθυμεί να κάνει η εκάστοτε πολιτική ηγεσία απλά εφαρμόζοντας μια πετυχημένη συνταγή και στη χώρα μας. Αρκεί όμως αυτό μόνο; Μάλλον πρώτα από όλα πρέπει να αλλάξει η αντίληψη μας για τη χρηστικότητα της δημόσιας εκπαίδευσης και να εξυψώσουμε τη παιδεία ως το υπέρτατο αγαθό και δικαίωμα που πρέπει να διαφυλάσσουμε ως κόρη οφθαλμού είτε είμαστε λειτουργοί της, είτε μαθητές είτε πολιτικοί ιθύνοντες..
Πηγή http://www.paideia-ergasia.gr/ επιμέλεια: Ταουσάνης Χρήστος | Επιστημονικός Υπεύθυνος Employ, Συγγραφέας Επιλέγω Σπουδές και Επάγγελμα | www.e-employ.gr


Τετάρτη 11 Μαρτίου 2015

Οι αλλαγές στις εξετάσεις στο λύκειο

Ο αναπληρωτής υπουργός Παιδείας Τ. Κουράκης υπέγραψε εγκύκλιο με την οποία ενημερώνει τα Λύκεια ότι το υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων προωθεί Νομοθετική Ρύθμιση για αλλαγή στις γραπτές προαγωγικές εξετάσεις και στον τρόπο προαγωγής των μαθητών των Α΄ και Β΄ τάξεων Ημερήσιου Γενικού Λυκείου και Α΄, Β΄ και Γ΄ τάξεων Εσπερινού Γενικού Λυκείου 

ΘΕΜΑ: Αλλαγή στις γραπτές προαγωγικές εξετάσεις και στον τρόπο προαγωγής των μαθητών των Α΄ και Β΄ τάξεων Ημερήσιου Γενικού Λυκείου και Α΄, Β΄ και Γ΄ τάξεων Εσπερινού Γενικού Λυκείου βάσει νομοθετικής ρύθμισης που προωθείται.
Σας ενημερώνουμε ότι το Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων προωθεί Νομοθετική Ρύθμιση για αλλαγή στις γραπτές προαγωγικές εξετάσεις και στον τρόπο προαγωγής των μαθητών των Α΄ και Β΄ τάξεων Ημερήσιου Γενικού Λυκείου και Α΄, Β΄ και Γ΄ τάξεων Εσπερινού Γενικού Λυκείου.
Η ρύθμιση ορίζει τα εξής:
Α. H επιλογή των θεμάτων των προαγωγικών εξετάσεων για τις Α΄ και Β΄ τάξεις Ημερησίου Γενικού Λυκείου και Α΄, Β΄ και Γ΄ τάξεις Εσπερινού Γενικού Λυκείου κατά 50% από την Τράπεζα Θεμάτων παύει να ισχύει από την εξεταστική περίοδο Μαΐου-Ιουνίου 2015. Για τις Α΄ και Β΄ τάξεις Ημερήσιου Γενικού Λυκείου και Α΄, Β΄ και Γ΄ τάξεις Εσπερινού Γενικού Λυκείου τα θέματα των προαγωγικών εξετάσεων ορίζονται αποκλειστικά από τους διδάσκοντες το μάθημα και είναι κοινά για όλα τα τμήματα της τάξης. Κατ’ εξαίρεση, είναι δυνατόν να δοθούν χωριστά θέματα, εάν συντρέχει αποχρών λόγος, ο οποίος αναγράφεται σε σημείωση στο έγγραφο που περιέχει τα θέματα και παράλληλα συντάσσεται και σχετική πράξη στο βιβλίο πράξεων του Διευθυντή του σχολείου.
Β. Για την προαγωγή των μαθητών στις Α΄ και Β΄ τάξεις Ημερήσιου Γενικού Λυκείου και Α΄, Β΄ και Γ΄ τάξεις Εσπερινού Γενικού Λυκείου απαιτείται γενικός μέσος όρος τουλάχιστον εννέα και πέντε δέκατα (9,5), ο οποίος προκύπτει από τον Μ.Ο. των βαθμών ετήσιας επίδοσης του μαθητή όλων των γραπτώς εξεταζόμενων μαθημάτων συμπεριλαμβανομένου και του μαθήματος της Ερευνητικής Εργασίας όπου αυτό διδάσκεται.

Γ. Η εξεταστέα ύλη για τα μαθήματα των Α΄ και Β΄ τάξεων Ημερήσιου Γενικού Λυκείου και Α΄, Β΄ και Γ΄ τάξεων Εσπερινού Γενικού Λυκείου δεν μπορεί να είναι λιγότερη από το μισό και περισσότερη από τα 2/3 της διδακτέας. Η επιλογή και ο ακριβής προσδιορισμός της για κάθε μάθημα γίνεται με εισήγηση των διδασκόντων και με την έγκριση του Διευθυντή του Λυκείου και γνωστοποιείται στους μαθητές πέντε (5) εργάσιμες ημέρες πριν από τη λήξη των μαθημάτων. 
Για περισσότερα βλ.  http://www.esos.gr/

Κυριακή 8 Μαρτίου 2015

8 του Μάρτη

ημέρα αφιερωμένη  στις γυναίκες, στον αγώνα τους, στην προσφορά τους!
Γυναίκα (χαρακτικό της Βάσως Κατράκη)
Μέρα της γυναίκας σήμερα και ποια να πρωτοδιαλέξω σε ένα ιστολόγιο που απευθύνεται κυρίως  στους μαθητές και τις μαθήτριές μου. Διάλεξα την Βάσω Κατράκη (1914-1988), χαράκτρια με σπουδαίο έργο που τιμήθηκε  με τα ανώτερα διεθνή βραβεία.

 Ιδού πώς αφηγείται η ίδια την ζωή της στο αυτοβιογραφικό της σημείωμα.  
Αυτοβιογραφικό σημείωμα
 Γεννήθηκα στο Αιτωλικό του Μεσολογγίου.
Το Αιτωλικό είναι ένα μικρό νησάκι, που το συνδέουνε με τη στεριά δυο μακριά πέτρινα γεφύρια με πολλές μικρές τοξωτές καμάρες. Το σπίτι μας ήτανε σχεδόν όλο μέσα στη θάλασσα και στη γειτονιά καθότανε όλο ψαράδες. Ένα ξυπόλυτο μελισσολόι τριγύριζε ολοήμερα, με τις γυναίκες τους συνέχεια γκαστρωμένες και τα παιδιά , μπακανιασμένα από την ελονοσία.
Ο πατέρας μου λεγότανε Γιώργης Λεονάρδος κι ήτανε κτηματίας, μα περισσότερο τραγουδούσε κι έψελνε στην εκκλησία με μια σπάνια ωραία, ζεστή φωνή. Όταν τραγουδούσε μαζευότανε κόσμος και κοσμάκης σπίτι μας για να τον ακούσει.
Η μανούλα μου ύφαινε ολοκέντητα λεπτά μεταξωτά και μπαμπακερά και πολύχρωμα μάλλινα κιλίμια. Είχε πάρει κι ένα χρυσό βραβείο σε μια Διεθνή Έκθεση στο Παρίσι.
 Τα δυο μου αδέρφια, ήτανε μεγαλύτερα από μας τα κορίτσια. Ο μεγάλος, φοιτητής τότε της φιλολογίας μας έφερνε από την Αθήνα ένα μαγικό για μας κόσμο. Παλιά βιβλία με χρωματιστές χαλκογραφίες και ξυλογραφίες, χρωματιστές εικόνες και χαλκομανίες, μπογιές και πινέλα και δεν άφηνε παλιατζίδικο της Αθήνας αγύριστο. Ο μικρότερος, ό,τι έβλεπε το μάτι του τόκαναν τα χέρια του, και μαζί με όλα, ζωγραφίζανε κιόλας και οι δυό τους.
Γύρω-γύρω από τη μικρή μας θάλασσα ήτανε η έξοχή, γεμάτη ελιές, χωράφια καρπερά, μποστάνια, καπνοτόπια, σιτηρά. Μια ζωή στη στεργιά και στη θάλασσα, γεμάτη ιδρώτα και μόχθο.
Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον μεγάλωσα. Διάβαζα βιβλία και βιβλία πούχε ο αδερφός μου κι οι φίλοι μας. Μ’ άρεσε πολύ το διάβασμα και πιο πολύ ή ποίηση. Κοντά στ’ αδέρφια μου ζωγράφιζα κι εγώ.
Κρυφά, ονειρευόμουνα να γίνω ζωγράφος, μα μου φαινότανε τόσο απίστευτα μεγάλο που δεν μπορούσε λογικά να χωρέσει στο μυαλό μου. Ό, τι έβλεπα, έλεγα:
- Εγώ αυτό μπορώ να το κάνω.
- Και πολλές φορές έβαζα τον εαυτό μου σε δοκιμασία.
Δεν ήξερα ακόμα ότι, άλλο πράμα είναι η Τέχνη.
Και μια μέρα, σφηνώθηκε ξαφνικά στο μυαλό μου ένα ερώτημα. Κι’ αν γίνω ζωγράφος;
Πώς έγινε έτσι άξαφνα αυτό, δεν το κατάλαβα. Χίλιες καμπάνες χτυπήσανε μέσα μου, κι έχασα τον κόσμο. Από τότε, δεν είχα τίποτε άλλό στο μυαλό μου νύχτα και μέρα.
Μα, χίλιες δυο αναποδιές ξεφυτρώσανε, και ξαφνικά, ο πατέρας μου αρρώστησε βαριά κι έπεσε πολύ πίκρα και θλίψη στο σπίτι μας, πού κράτησε εφτά ολόκληρα χρόνια.
Και κάποια μέρα, αφού πέθανε ο πατέρας μου, ξεκίνησα για την Αθήνα μην ξέροντας ακριβώς τι θα κάνω.
Πήγα στη Σχολή Καλών Τεχνών, κι έμαθα πώς σε λίγες μέρες θ’ αρχίζανε οι εξετάσεις. Αμέσως έτρεξα και γράφτηκα στη Σχολή. Έδωσα εξετάσεις.
Στη Σχολή Καλών Τεχνών είχα Καθηγητές τον Παρθένη στη Ζωγραφική και τον Κεφαλληνό στη Χαρακτική. Πήρα το Δίπλωμα της Σχολής το 1940 με μια τρίμηνη υποτροφία στη Ζωγραφική για τα νησιά και ένα βραβείο και δυό επαίνους στη Χαρακτική. Μετά αμέσως πόλεμος, κατοχή, πείνα, αντίσταση, και μετά πάλι εμφύλιος πόλεμος, πάλι σκοτωμοί άδικοι κι ακατονόμαστοι, εξορίες, φυλακές, όλα τα δεινά της Πατρίδας περάσανε από της δικής μου γενιάς τις πλάτες.
Έκανα πολλά ταξίδια σε πολλές Ευρωπαϊκές πόλεις, είδα πολλά Μουσεία και Πινακοθήκες.
Το 1955 έκαμα την πρώτη μου έκθεση.


Πηγή; http://www.vassokatraki.gr/

Μιλώντας η ίδια  για το έργο της, εξηγεί:
«Δε θέλω παρά να εκφράσω την αγάπη και τον ενθουσιασμό μου προς της ζωή. Κάθε στιγμή που μου ανήκει δεν θα ήθελα να είναι παρά ένας χαιρετισμός προς αυτήν. Να εκφράσω την αγάπη μου προς τον άνθρωπο και τη δικιά του ζωή, με τις χαρές, τα βάσανα και το μόχθο της. Προσπαθώ να εκφραστώ με τον πιο σαφή τρόπο. Αυτό το κάνω γιατί έτσι νιώθω. Με ενδιαφέρει να ‘ρθω σε όσο γίνεται πληρέστερη επικοινωνία με τους ανθρώπους, να μιλήσω με τη γλώσσα τους.  Αυτό είναι η πιο μεγάλη καταξίωση ενός καλλιτέχνη. Δε διαλέγω ορισμένα θέματα, μα βιώματα. Και αυτά μπορεί να έρχονται είτε από τη χώρα που ζεις είτε απ ’έξω, φτάνει να είναι ανθρώπινα.» 
Το κείμενο προέρχεται από: ekfrasi-art.gr/

Σε ανάλογο τόνο και το ποίημα που μας αφιερώνω για τη μέρα. ένα αγαπημένο ποίημα στο οποίο η γυναικεία ψυχή αποτυπώνεται από την αντρική πένα με τρόπο που ο διαχωρισμός καταργείται, γιατί από τους προσδιορισμούς του φύλου προκρίνεται ο προσδιορισμός του είδους: ο διαχωρισμός γυναικείο-αντρικό εδώ νικιέται - νικητής το ανθρώπινο.  
 Μίλτος Σαχτούρης, Ὀρυχεῖο

Σοῦ γράφω γεμάτη τρόμο μέσα ἀπὸ μιὰ στοὰ

νυχτερινὴ
φωτισμένη ἀπὸ μίαν ἐλάχιστη λάμπα σὰ δαχτυλίθρα
ἕνα βαγόνι περνάει ἀπὸ πάνω μου προσεχτικὰ
ψάχνει τὶς ἀποστάσεις του μὴ μὲ χτυπήσει
ἐγὼ πάλι ἄλλοτε κάνω πῶς κοιμᾶμαι ἄλλοτε
πῶς μαντάρω ἕνα ζευγάρι κάλτσες παλιὲς
γιατί ἔχουν ὅλα γύρω μου παράξενα παλιώσει

Στὸ σπίτι

χτὲς
καθὼς ἄνοιξα τὴ ντουλάπα ἔσβησε γίνηκε
σκόνη μ᾿ ὅλα τὰ ροῦχα της μαζὶ
τὰ πιάτα σπάζουν μόλις κανεὶς τ᾿ ἀγγίξει
φοβᾶμαι κι ἔχω κρύψει τὰ πηρούνια καὶ τὰ
μαχαίρια
τὰ μαλλιά μου ἔχουν γίνει κάτι σὰ στουπὶ
τὸ στόμα μου ἄσπρισε καὶ μὲ πονάει
τὰ χέρια μου εἶναι πέτρινα
τὰ πόδια μου εἶναι ξύλινα
μὲ τριγυρίζουν κλαίγοντας τρία μικρὰ παιδιὰ
δὲν ξέρω πῶς γίνηκε καὶ μὲ φωνάζουν μ ά ν α

Θέλησα νὰ σοῦ γράψω γιὰ τὶς παλιές μας τὶς χαρὲς

ὅμως ἔχω ξεχάσει νὰ γράφω γιὰ πράγματα
χαρούμενα

Νὰ μὲ θυμᾶσαι




Κυριακή 1 Μαρτίου 2015

Μάρτιος... καλό μήνα!

Και μην ξεχάσετε να βάλετε τον "Μάρτη" σας
Mars, Martis γνωρίζουμε πλέον ότι είναι το λατινικό όνομα για τον δικό μας θεό του πολέμου, τον Άρη. Και, μολονότι η Άνοιξη ημερολογιακά αρχίζει με το εαρινό ηλιοστάσιο στις 21 Μαρτίου, συμπεριλαμβάνεται και ο Μάρτιος στους ανοιξιάτικους μήνες μαζί με τον Απρίλιο και τον Μάιο. 
Η σημερινή πρώτη μέρα του, η 1η Μαρτίου, έχει καθιερωθεί ως παγκόσμια ημέρα κατά του αυτοβασανισμού (Self-Injury Awareness Day/SIAD). Την ημέρα αυτή πραγματοποιούνται παγκοσμίως καμπάνιες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για το θέμα του αυτοβασανισμού και τις συνέπειές του, μακριά από μας!! Πάντως το χαρακτηριστικό σήμα της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Αυτοβασανισμού, είναι ένα πορτοκαλί περικάρπιο ή κορδελάκι στο πέτο.
 Λέω λοιπόν να σας αφιερώσω ένα τραγουδάκι της εποχής μου, που μιλάει για μικρά γλυκά βασανάκια ανοιξιάτικα, έ, αυτά επιτρέπονται!!! Καλό μήνα σε όλους και όλες μας!!